Meistaravörn um kolefnisbindingu og vöxt mismunandi skógargerða

Auglýsing LbhÍ fyrir vörnina

Gústaf Jarl Viðarsson  ver meistararitgerð sína í skógfræði við Landbúnaðarháskóla Íslands mánudaginn 4. september kl. 14. Rannsókn hans fjallar um kolefnisbindingu og vöxt mismunandi skógargerða í þremur skógum á Suðvesturlandi. Vörnin er öllum opin á staðnum og í beinu streymi.

Titill ritgerðarinnar er Kolefnisbinding og vöxtur mismunandi skógargerða í þremur skógum á Suðvesturlandi: Heiðmörk, Nesjavöllum og Ölfusvatni  og námið fór fram við deild náttúru og skóga hjá Landbúnaðarháskóla Íslands. Leiðbeinendur Gústafs Jarls eru Bjarni Diðrik Sigurðsson, prófessor við LbhÍ, og Arnór Snorrason, skógfræðingur MSc., og Björn Traustason, landfræðingur MSc., báðir sérfræðingar við rannsóknasvið Skógræktarinnar. Prófdómari verður Ellert Arnar Marísson, skógfræðingur MSc og framkvæmdastjóri Land Life á Íslandi.

Í ágripi að verkefninu segir að markmið þess hafi verið að:

1. lýsa og aðlaga aðferðafræði til að meta kolefnisbindingu í lífmassa trjáa í afmörkuðum skóglendum (einstaka skógajörðum) á áreiðanlegan hátt
2. framkvæma úttektir og mælingar með þeirri aðferðafræði á þremur skógræktarsvæðum á suðvesturhorninu
3. bera saman niðurstöðurnar á kolefnisbindingu þessara svæða eftir svæðum, aldri skóga og ríkjandi trjátegundum

Úttektin var gerðárið 2017. Skógarnir voru fyrst endurkortlagðir og flokkaðir með tilliti til trjátegunda og aldurs. Skógmælingar og árhringjamælingar voru gerðar á hverjum mælifleti sem nægðu til að meta aldur ríkjandi trjáa, kolefnisforða í lífmassa trjáa árið 2017 og 2012, og þar með árlega kolefnisbindingu síðustu fimm árin fyrir úttektina.

Niðurstöðurnar voru að flatarmál flestra skóganna breyttist nokkuð við endurkortlagningu, en þar munaði mestu um náttúrulega birkiskóga sem höfðu aukið útbreiðslusvæði sitt eða ekki verið teknir með í fyrri úttektum á jörðunum. Heildarmat á kolefnisforða í lífmassa trjágróðurs (sem bundið CO₂) í Heiðmörk, Ölfusvatni og Nesjavöllum var alls 101.406, 2.585 og 1.752 tonn CO₂ árið 2017.

Þessi kolefnisforði skiptist á milli ólíkra skógargerða á eftirfarandi hátt:

• Í Heiðmörk 15%, 13%, 11% og 61% á milli náttúrulegra birkiskóga, blandskóga, barrskóga undir 5 metra hæð og barrskóga yfir 5 metra hæð
• Á Ölfusvatni 93% og 7% á milli barrskóga <5 m og ræktaðra birkiskóga
• Á Nesjavöllum 35% og 65% á milli ræktaðra og náttúrulegra birkiskóga.

Núverandi (2012-2017) árlegur hraði kolefnisbindingar í lífmassa trjáa var metinn vera 7.749, 300 og 148 tonn CO₂ á ári fyrir heildarflatarmál skóga Heiðmerkur, Ölfusvatns og Nesjavalla. Að jafnaði var hraði kolefnisbindingar 2012-2017 um 0,7 tonn CO₂ á ha og ári í birkiskógum og 9,8 tonn CO₂ á ha og ári í barrskógum. Ekki reyndist vera munur á hraða kolefnisbindingar í ræktuðum eða náttúrulegum birkiskógum. Til að útiloka áhrif mismunandi aldurs var samanburður einnig gerður á barr- og birkiskógum sem voru á aldrinum 15-25 ára og 40-60 ára í gagnasafninu. Allar breytur sem tengdust viðarmagni eða kolefnisbindingu voru marktækt hærri fyrir barrskóginn á báðum þessum aldursbilum. Niðurstöður þessarar rannsóknar eru mikilvægar fyrir þróun verklags við vottun á kolefnisbindingu á stökum skógræktarjörðum.

Meistaravörn Gústafs Jarls fer fram mánudaginn 4. september 2023 kl. 14 í Geitaskarði, 2. hæð í húsi LbhÍ á Keldnaholti í Reykjavík. Vörninni verður einnig streymt á Teams, sjá hér. Mikilvægt er að vera kominn inn tímanlega og hafa slökkt á hljóðnema.

• Frétt á vef LbhÍ og hlekkur á streymi

Frétt: Pétur Halldórsson