Skógurinn er kjörinn staður til útivistar, enda er í honum að finna fjölda merktra og ómerktra stíga og skógarvega.

Almennt um skóginn

Náttúrleg umgjörð skógarins fylgir fjölbreyttu landslagi þar sem mætast miklar andstæður, allt frá blómlegum skógum að ógrónum öskuflákum úr Heklu. Skógurinn er að mestu birkikjarr, auk blandskóga af greni, furu og lerki. Kjörinn staður til útivistar, enda er í skóginum fjöldi merktra og ómerktra stíga og skógarvega.

Staðsetning og aðgengi

Þjórsárdalsskógur liggur vestan við þjóðveg 32 þar sem hann sveigir til austurs í átt að Búrfellsvirkjun. Hægt er að komast í skóginn af afleggjaranum að Ásólfsstöðum og einnig um göngubrú yfir Sandá spölkorn innar í dalnum. Tjaldsvæðið í Þjórsárdal er þar á milli og er vel merkt.

Aðstaða og afþreying

Í Þjórsárdal teygir skógur sig langt upp í hlíðar, landslag er fagurt,  fjölbreytt og sannkallaður ævintýrabragur er á því. Í skóginum eru fjölmargir merktir og ómerktir stígar og slóðar til umferðar fyrir ferðalanga og göngugarpa, ár til að sulla í og hraun til að skoða. Á svæðinu eru stígar færir hjólastólum, góð tjaldstæði og sundlaug er í Árnesi um 15 kílómetrum neðar í sveitinni.

Saga skógarins

Þjórsárdalur er austasti dalur Árnessýslu. Eftir honum renna Sandá og Fossá en Þjórsá fellur upp í dalsmynnið. Dalurinn er að mestu þakinn hrauni og vikri en talið er að mikill skógur hafi verið í honum öllum við landnám. Byggð í dalnum er talin hafa að mestu eyðst í Heklugosi árið 1104 en fundist hafa minjar um 20 bæi. Mikill hluti skógarins lifði gosið af og höfðu flestir bæir Árnessýslu og jafnvel víðar, skógartekju um árhundruð í Þjórsárdal. Mestir birkiskógar voru eftir í Skriðufelli og á Ásólfsstöðum og kölluðust Þjórsárdalsskógur.  Svo fór að skóglendið hvarf að mestu vegna rányrkju. Uppblástur geisaði í dalnum og var ekki óalgengt langt fram eftir 20. öld að moldrok úr Þjórsárdal bærist langar leiðir um Suðurland og byrgði sýn á Selfossi og víðar. Skógræktin keypti Skriðufell í Þjórsárdal árið 1938 og hluta úr jörðinni Ásólfsstöðum árið 1962. Þökk sé uppgræðslu- og skógræktarstarfi heyrir nú sögunni til að skyggni sé takmarkað vegna moldroks í Þjórsárdal.

Trjárækt í skóginum

Eftir friðun hafa birkiskógar breiðst út frá þeim 200 ha skógar sem voru til staðar árið 1939 og yfir meira en 600 ha nú. Gróðursett var innan um kjarrið í Þjórsárdal fram undir 1990 en eftir það var farið að fikra sig með gróðursetningu niður á sandana. Grisjun fyrstu gróðursettu reitanna er farin að skila umtalsverðum tekjum með sölu viðarins, enda vöxtur trjáa góður í Þjórsárdal. Skógræktin rekur sögunarmyllu í starfstöð sinni að Skriðufelli.

Skógrækt á söndum Þjórsárdals er nú hluti Hekluskógaverkefnisins. Hugmyndin með verkefninu er að endurheimta birkiskóga og víðikjarr í nágrenni Heklu. Sá gróður myndi minnka vikurfok í kjölfar gjóskugosa úr eldfjallinu og verja þar með land í nágrenni fjallsins fyrir jarðvegseyðingu. Skógur þolir umtalsvert öskufall sem legði skóglaust land í auðn. Með skógrækt má því minnka að mun áhrif öskugosa á gróðurþekju í nágrenni eldfjalla.

Annað áhugavert

Þriðji hæsti foss landsins, Háifoss í Fossá (122 m), fellur innst í dalnum. Annar þekktur foss, Granni, fellur fram af sömu bjargbrún við hlið Háafoss. Mun neðar í Fossá er síðan Hjálparfoss sem er tvískiptur foss í kvos einni á móts við Búrfell. Skógræktin hefur umsjón með umhverfi Hjálparfoss og hefur unnið þar að umfangsmiklum landbótum, gerð stígamannvirkja og annarrar aðstöðu til að staðurinn þoli sívaxandi ferðamannastraum.

Bærinn að Stöng var grafinn upp árið 1939. Reist var skýli yfir rústirnar svo nú er hægt að gera sér í hugarlund hvernig eldstæði og annað innan stokks leit þar út á söguöld.