Þórhildur Ísberg ver miðvikudaginn 2. júní meistararitgerð sína í skógfræði við LUKE í Finnlandi. Verkefni hennar nefnist á ensku „The pathogenicity of the blue stain fungus Ophiostoma clavatum in Scots pine seedlings”, sem á íslensku útleggst „Sýkingarmætti grágeitarsveppsins Ophiostoma clavatum í fræplöntum skógarfuru”.

Leiðbeinendur eru dr. Riikka Linnakoski við LUKE, náttúruauðlindastofnun Finnlands, Bjarni Diðrik Sigurðsson, prófessor við LbhÍ og dr. Risto Kasanen við Helsinkiháskóla.

Vörnin fer fram miðvikudaginn 2. júní 2021 kl. 13 og verður streymt í gegnum Zoom-fjarfundabúnað. Öllum áhugasömum er velkomið að fylgjast með. Hlekkur á fjarvörnina.

Þau sem vilja tengja sig eru vinsamlegast beðin að gera það fyrir kl. 12.50. Þátttakendur gegnum fjarfundabúnað eru beðnir að slökkva á eigin hljóðnemum á meðan fyrirlesturinn fer fram, en mega gjarnan kveikja á þeim þegar gefið verður færi á spurningum „úr sal“ í lok varnarinnar sem fer fram á ensku.

Ágrip á íslensku

Í þessari rannsókn var sýkingarmætti grágeitarsveppsins Ophiostoma clavatum í fræplöntum skógarfuru kannað. Í kjölfar loftlagsbreytinga undanfarinna áratuga hefur árásarharka barkarbjöllunnar Ips acuminatus gagnvart skógarfuru aukist töluvert í Finnlandi sem og í fjallahéruðum Evrópu. Þessi aukna harka hefur orsakað meiri trjádauða en vant er. I. acuminatus ber smit af O. clavatum á milli trjáa.

Rannsóknin var hönnuð með það fyrir augum að kanna hvert sýkingarmætti O. clavatum væri og hvort smitið eitt og sér gæti orsakað trjádauða. Við framkvæmdina var 90 fræplöntum skipt í viðmiðunarhóp, viðmiðunarhóp með gervismiti, og smithóp. Fræplönturnar voru hafðar í gróðurherbergi þar sem umhverfisaðstæður voru stöðugar og ekkert angraði plönturnar annað en gervismitið og raunsmitið. Fylgst var með plöntunum í átta vikur og í lok þess tímabils voru ýmsar mælingar framkvæmdar, smit kannað og smiteinkunn gefin.

Helstu niðurstöður voru þær að enginn marktækur munur var á milli hópa nema hvað þurrvigt smitaða hópsins var lægri en viðmiðunarhópsins án gervismits þegar munur milli upphafshæðar var tekinn með í reikninginn. Ganga má út frá því að sýkingamætti O. clavatum sé lítið sem ekkert í fræplöntum skógarfuru. Sá skaði sem sýkt tré verða fyrir í náttúrunni er líklegast afleiðing samverkandi þátta veðurfars og annarra umhverfisaðstæðna sem og aukin harka í árásum barkarbjallnanna sem bera smit í tréð sem ásamt öðrum þáttum veikir tréð og getur jafnvel valdið dauða þess.

Sett á skogur.is: Pétur Halldórsson