Skógræktarviðmið Íslands í loftslagssamningi Evrópusambandsins

Gamall íslenskur skógur. Ljósmynd: Pétur Halldórsson

Út er komin ný skýrsla um áætlaða losun eða bindingu „eldri“ skóga á Íslandi næstu fimm árin. Skýrsluna unnu starfsmenn loftslagsdeildar rannsóknasviðs Skógræktarinnar.

Ísland, ásamt Noregi, er í samstarfi við Evrópusambandið um sameiginlega framkvæmd við að ná markmiðum Parísarsamkomulagsins. Markmiðið er að draga úr nettólosun gróðurhúsalofttegunda um 40% fyrir árið 2030, miðað við losun ársins 1990.

Hluti samningsins fjallar um losun og bindingu frá skógrækt og annarri landnotkun. Í Evrópu er skógrækt og meðferð skóga sú landnotkun sem hefur langmest áhrif. Í samkomulaginu eru sérstakar reglur um hvernig losun og binding frá skógrækt skuli talin fram í loftslagsbókhaldi hverrar þjóðar og þrátt fyrir að skógrækt á Íslandi teljist lítil og léttvæg í samanburði við skógrækt annarra Evrópulanda, er okkur Íslendingum gert að fara eftir þeim reglum. Í tilviki Íslands gilda þessar reglur fyrir svæði sem hafa verið skógi vaxin í meira en 50 ár og því snerta þær ekki nýskógrækt. Það þýðir að í nýju skógunum er öll nettóbinding talin fram. Í stuttu máli ganga reglurnar út á það að eðlileg þróun kolefnisforða „gömlu“ skóganna hafi ekki áhrif á loftslagsbókhald þjóðarinnar. Losun kolefnis frá þessum skógum vegna viðarnýtingar skal í þessu skyni miðast við árin 2000 til 2009, að teknu tilliti til breyttrar aldurssamsetningar.

Öllum þjóðríkjum samningsins var gert að skrifa skýrslu sem lýsir á gagnsæjan hátt áætlaðri losun/bindingu „eldri“ skóga á tímabilinu 2021-25, miðað við að hirt yrði um þá með sama hætti og gert var á árunum 2000-2009. Þessi áætlun eða spá er kölluð skógræktarviðmið Íslands, á ensku „forest reference level“.

Umhverfis- og auðlindaráðuneytið fól Skógræktinni þetta verkefni og eru höfundar skýrslunnar starfsmenn loftslagsdeildar Mógilsár, rannsóknasviðs Skógræktarinnar. Skýrslan er skrifuð á ensku og hefur farið gegnum nákvæmt jafningjamat hjá sérfræðingum annarra Evrópuþjóða þar sem efni og aðferðir hafa fengið umsögn. Hér er kynnt uppfærð og betrumbætt útgáfa í samræmi við ábendingar og tilmæli um breytingar frá fyrri útgáfu.

Niðurstaða skýrslunnar er að skógræktarviðmið Íslands fyrir árin 2021-2025 var metið ‑30,345 kílótonn CO₂-ígilda á ári án bindingar í innlendum viðarafurðum en ‑30,405 kílótonn CO₂-ígilda á ári að meðtalinni bindingu í innlendum viðarafurðum. Hér er um nettóbindingu að ræða en í loftslagsbókhaldinu er binding alltaf táknuð með mínusgildum en losun með plúsgildum.

Þess ber að geta að lokum að verði losun frá eldri skógum meiri eða binding minni en skógræktarviðmiðið á tímabilinu 2021-2025 þarf Ísland að telja þann mun fram sem skuld eða losun í loftslagsbókhaldi sínu. Að sama skapi verður minni losun eða meiri binding en sem nemur skógræktarviðmiðinu talin fram sem innistæða eða binding.

• Forest Reference Level 2021-2025: Iceland

Texti: Arnór Snorrason